نکاتی در مورد اعسار

تعریف اعسار

اعسار به معنی نداشتن دارایی و اموال می باشد به این معنی که فرد ندار و فقیر را معسر می نامند ، در حالت معمول شخصی که در شهر زندگی میکند و مانند بقیه امرار معاش داشته و سابقه ای از تنگدستی نداشته از نظر دادگاه فردی دارا محسوب می شود ، تعریفی که قانون گذار از واژه اعسار ارائه داده است  بدین شرح است که معسر کسی است که  به دلیل نداشتن مالی به غیر از مستثنیات دین قادر به پرداخت دیون خود نباشد(ماده 6 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی عدم دسترسی فرد به اموال را نیز در حکم اعسار قرار داده است)

نخست

همانطور که میدانیم مطابق ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در صورتی که فرد به پرداخت وجه محکوم می شود و به هر ترتیب از بازپرداخت بدهی خود امتناع و کوتاهی نماید دادگاه حکم بازداشت وی را تا زمان تسویه حساب صادر می کند . در گذشته این قانون در بین عوام به تکیه کلامی مبدل شده بود که تا ندهی بروی ، یعنی تا بدهی خود را به طلبکار پرداخت ننمایی حق خروج از بازداشت را نخواهی داشت .

بدیهی است برخی افراد ممکن است به علت مشکلات مالی ، ورشکستگی و اتفاقات دیگر اموال و دارایی خود را از دست داده باشند و به همین علت توان باز پرداخت کل دین خود را نداشته باشند . اخلاق و انصاف حکم میکند این افراد از بازداشت خارج شوند و با فعالیت اقتصادی و اشتغال بتوانند به زندگی قبلی خود بازگشته و کلیه دیون خود را پرداخت نمایند . پس راه کار دیگری برای رفع بازداشت این قبیل افراد وجود داشته و آن اثبات عدم توانایی مالی یا همان اعسار از پرداخت مبلغ دین می باشد که در عالم حقوق به آن اعسار از پرداخت محکوم به می گویند .

دوم

اعسار در جای دیگری نیز کاربرد داشته و آن در حالتی است که شخص از دیگری مطالبات مالی داشته اما به دلیل مشکلات بد مالی و یا عدم در دسترس بودن اموالش توان مالی لازم را برای طرح دادخواست حقوقی نداشته است. در این فرض شخص می بایست خواهان دعوی باشد . و دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را مطرح می  نماید قابل توجه موارد مربوط به اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در قانون آیین دادرسی مدنی عنوان شده لیکن قانون تعیین تکلیف کننده در خصوص اعسار از محکوم به قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی می باشد .

سوم

اعسار از محکوم به دارای مهلت 30 روزه از تاریخ صدور اجرائیه است . همانطور که میدانید اجرائیه برگه ای است که مطابق آن مفاد رای دادگاه بصورت خلاصه به شخص محکوم ابلاغ می شود و آن فرد موظف به اجرای دقیق این برگه می باشد ، پس باید توجه داشت فردی که به پرداخت پول محکوم شده است . می بایست بدهی خود را ظرف 10 روز از تاریخ اجرائیه پرداخت نماید که در غیر اینصورت موظف به پرداخت نیم عشر دولتی است و در صورت عدم توانایی مالی می بایست ظرف 30 دادخواست اعسار خود را با رعایت شرایط قانونی ثبت نماید .

در صورت عدم ثبت دادخواست ممکن است پرونده در اجرای احکام با صدور دستور بازداشت بدهکار همراه شود در این صورت بدهکار می بایست تا تعیین تکلیف تصمیم دادگاه در پذیرش اعسار و یا عدم پذیرش در بازداشت بماند مگر آنکه وثیقه ای به دادگاه معرفی نماید در این صورت دادگاه با اطمینان از امکان وصول مطالبات طلبکار ، تا تعیین تکلیف نسبت به اعسار شخص بدهکار را آزاد می نماید .

چهارم

همانطور که می دانیم اعسار فقط و فقط برای افراد عادی و عوام می باشد ، فرد تاجر و یا شرکتهای تجاری حق ثبت دادخواست اعسار را نداشته و این افراد می بایست ورشکستگی خود را به مرجع صالح اعلام نمایند در صورت تایید این امر شخص بازداشت معاف می گردد .

پنجم

در قانون نحوه اجرای محکومیت های کیفری هر راهی برای اثبات اعسار را پذیرفته است اما ارائه لیست اموال و دارایی های فرد ضروری است لیکن در قانون آیین دادرسی مدنی راه اثبات اعسار را مقید به تنظیم استشهادیه دانسته است . به عبارت ساده تر آنکه تنظیم استشهادیه از شرایط شکلی دادخواست بوده و وجود ایردات در این خصوص موجبات رد دادخواست را فراهم می آورد نکته اصلی تفاوت این دو دادخواست ارائه لیست اموال است و همانطور که بیان گردید در دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به ارائه لیست اموال ضروری است اما در دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی ارائه لیست هیچ ضرورتی نداشته است .

پنهان کردن اموال از دادگاه

متاسفانه تمامی افراد صادق نبوده و برخی از بدهکاران با وجود داشتن اموال و دارایی سعی در مخفی نمودن آن داشته اند و بدین ترتیب اموال خود را از دادگاه مخفی می نمایند . البته قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مجازات این افراد را مشخص کرده است مطابق ماده 16 این قانون افرادی که در لیست اموال خود درایی خود را مخفی نمایند به حبس درجه 7 محکوم می شوند . که لازم به ذکر است برابر ماده 19 قانون مجازات اسلامی حبس درجه 7 به معنی زندانی شدن فرد از 3 ماه تا 6 ماه می باشد . البته این مجازات به همراه رد شدن دادخواست اعسار فرد می باشد . پس بهتر است بدهکاران مالی هرگز اموال خود را از دادگاه مخفی ننموده و لیست اموال را با صداقت و درستی تنظیم و همراه دادخواست خود ضمیمه نمایند .

روند قانونی اعسار از پرداخت محکوم به

دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به و اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باید از طریق دفاتر خدمات قضایی به محاکم ارسال گردد و حتما فرم معرفی شهود  و فرم معرفی اموال به پیوست دادخواست ارسال گردد.

نکته :  شاید مهمترین نکته در طرح دعوی اعسار تکمیل فرم معرفی شهود باشد که شهود باید به درستی مبلغ محکوم به را در استشهادیه نوشته و شهادت هر دو شاهد به گونه ای باشد که هیچگونه تعارضی در مفاد آن موجود نباشد و حتما استشهادیه توسط دو نفر آقا تکمیل گردد در برخی موارد در محاکم دیده شده است که دو نفر خانم جهت اداء شهادت به دادگاه معرفی شده اند که متاسفانه شهادت آن ها مورد قبول محاکم قرار نگرفته است.

Share on telegram
Telegram
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn
Share on whatsapp
WhatsApp
Share on email
Email

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فهرست مطالب